Bệnh răng miệng, không chỉ gây khó chịu cho mẹ mà còn ảnh hưởng tới cả thai nhi.

Nguyên nhân gây bệnh răng miệng

Trong thời kỳ mang thai, mẹ thường gặp phải những vấn đề về răng miệng gây ra bởi những nguyên nhân chủ yếu sau:

Thay đổi hormone trong cơ thể: Trong thời kỳ mang thai, lượng hormone estrogen và progesterone trong cơ thể mẹ tăng nhanh làm gia tăng lưu lượng máu tới lợi, gây tình trạng viêm lợi do thai nghén (viêm lợi trầm trọng hơn bình thường).

Viêm lợi thường khởi đầu ở tháng thứ 2 của thai kỳ, kéo dài và trầm trọng hơn trong các tháng tiếp theo, bùng nổ vào tháng thứ 7-8 và giảm dần vào tháng thứ 9 của thai kỳ. Những thay đổi nội tiết này không chỉ gây viêm lợi mà còn làm chảy máu chân răng, chảy máu lợi, khiến nhiều người mẹ trở nên sợ đánh răng. Điều này càng làm cho tình trạng trầm trọng hơn.

Thay đổi lượng canxi trong cơ thể: Trong thời kỳ mang thai, nhu cầu canxi cho bé của mẹ rất cao vì vậy cơ thể mẹ rất có thể bị rơi vào tình trạng thiếu canxi và làm răng cũng bị ảnh hưởng. Men răng trở nên xốp hơn, do vậy làm tăng nguy cơ bị sâu răng.

Thay đổi chế độ dinh dưỡng: Trong những tháng đầu thai kỳ, ốm nghén làm mẹ thường có cảm giác buồn nôn, thậm chí hay nôn và thay đổi các thói quen ăn uống. Mẹ có nhu cầu ăn nhiều hơn, ăn trước khi đi ngủ, ăn khi vừa ngủ dậy (thậm chí khi mẹ còn chưa kịp ra khỏi giường), ăn chua/ngọt nhiều hơn…

Thêm vào đó, mẹ có nhu cầu ăn nhiều thức ăn chứa glucose (đường) hơn bình thường. Đây chính là những nguyên nhân gây nguy cơ sâu răng cao ở phụ nữ mang thai.

Những bệnh răng miệng phổ biến trong thai kỳ

Viêm lợi (viêm nướu): Lợi của mẹ sưng đỏ, ngứa, vệ sinh khó khiến bựa tích tụ ở chân răng, biểu hiện thường thấy là chảy máu lợi, đôi khi còn có thể hở chân răng. Đây là các triệu chứng của viêm lợi, do rối loạn tuần hoàn máu ở lợi gây ra. Tuy nhiên, nếu tình trạng nặng hơn, tình trạng này có thể tiến triển thành bệnh lý lợi răng và sâu răng.

Khoảng 90% phụ nữ mang thai bị các triệu chứng này. Sau khi sinh, các triệu chứng này sẽ hoàn toàn kết thúc sau vài tuần. Trong trường hợp mẹ không giữ vệ sinh răng miệng tốt, bệnh có thể chuyển biến thành sâu răng và nha chu.

Sâu răng: Mẹ bị chảy máu khi đánh răng, nhức răng và có thể bị hở chân răng (hoặc chân răng đã bị hở từ trước) kèm theo viêm nhiễm. Đây là triệu chứng của sâu răng. Mẹ cần đến bác sĩ khám để có phương pháp điều trị thích hợp.

Nguy cơ

Các chuyên gia cho rằng, vệ sinh răng miệng kém và bệnh nha chu làm gia tăng nguy cơ sinh non, tiền sản giật, cao huyết áp thai kỳ.

Cách điều trị và phòng ngừa

Thông thường khoảng một nửa các triệu chứng về bệnh răng miệng ở phụ nữ mang thai sẽ biến mất khi thai kỳ kết thúc. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp, bệnh sẽ phát triển nặng hơn.

Tốt nhất là mẹ cần có cách chăm sóc thật hợp lý để bảo vệ răng miệng của mẹ, thậm chí từ trước khi mang thai và kéo dài trong suốt thai kỳ. Mẹ nên điều trị triệt để các bệnh răng miệng từ trước khi mang thai để tránh bệnh tái phát nặng hơn lúc mang thai.

Nếu tình trạng ốm nghén của mẹ quá nặng (buồn nôn, ghê răng, ợ chua…), mẹ có thể dùng một miếng gạc có kem đánh răng để lau sạch răng và súc miệng lại bằng nước sạch.

Mẹ bầu nên đánh răng với kem đánh răng có chứa flour ít nhất 2 lần mỗi ngày để loại bỏ mảng bám trên bề mặt của răng (sau khi ăn và trước khi đi ngủ). Ngoài ra, mẹ bầu có thể dùng bàn chải chải nhẹ lên lưỡi để làm sạch các mảng bám trên lưỡi. Kết hợp sử dụng với dung dịch súc miệng để tăng khả năng diệt khuẩn, sát trùng cho răng miệng. Như vậy mẹ có thể loại bỏ nguy cơ bị nha chu.

Thay vì dùng tăm làm sạch răng sau khi ăn, mẹ nên dùng chỉ nha khoa để làm sạch răng mà không làm to kẽ chân răng.

Mẹ cần hạn chế các thực phẩm có nhiều đường; thay vào đó, mẹ có thể ăn hoa quả tươi, uống nhiều sữa, bổ sung thêm canxi, ăn ít muối và lượng chất béo vừa phải.

Mẹ nên đi khám răng định kỳ và lấy cao răng thường xuyên để tránh các bệnh về lợi. Việc này cũng giúp mẹ sớm phát hiện các bệnh răng miệng và có cách điều trị thích hợp.

Một số lưu ý khác

Khi bị bệnh về răng miệng, mẹ cần đi khám ngay và thông báo cho bác sĩ mẹ đạng mang thai ở giai đoạn nào để bác sĩ có cách điều trị thích hợp.

Mẹ cần tránh nhổ răng trước tháng thứ 4 và sau tháng thứ 7 để tránh tình trạng sảy thai và sinh non. Bác sĩ có thể sẽ có những phương pháp tạm thời để khắc phục tình trạng răng miệng của mẹ (hàn răng, chống nhiễm trùng…)

Mẹ không nên tự ý dùng thuốc giảm đau bừa bãi khi bị đau răng vì thuốc có thể ảnh hưởng đến bé yêu, chẳng hạn như Tetracyclin làm răng bé có màu nâu hoặc đen… Nhiều loại thuốc bị chống chỉ định cho phụ nữ mang thai như: Ibuprofène, Aspirine hay Piroxicam. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể cho mẹ dùng Doliprane hay Amoxiciline để giảm đau, chống viêm.

Mẹ cũng cần lưu ý trong quá trình mang thai không nên chụp X-quang để tránh những rủi ro cho bé (sảy thai, dị tật ở thai nhi…).

Ngoài ra, mẹ cần tránh tẩy trắng răng vì hiện chưa rõ những chất làm trắng đó liệu có an toàn cho thai nhi và thai phụ hay không.